تعاملات فکری- فرهنگی و اجتماعی مسلمانان و مسیحیان در دوره ی بنی امیه در منطقه ی شامات(132-41ق)

هدف اصلی این تحقیق بررسی روابط فکری- فرهنگی و اجتماعی مسلمانان و مسیحیان دردوره¬ی بنی¬¬امیه و در منطقه¬ی شامات می¬باشد. با توجه به ماهیت موضوع، روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی خواهد بود. جهت رسیدن به هدف پژوهش، ابتدا روابط دو گروه در عصر پیامبر(ص)، به عنوان الگوی تعاملات، بررسی خواهد شد. بر اساس تحلیل داده¬ها پس از دعوت به اسلام، قوانین معتدل اقتصادی و تساهل مذهبی از ویژگی¬های مهم روابط پیامبر(ص) با مسیحیان می¬باشد. با استقرار بنی¬امیه در شامات، نفوذ پیروان ادیان دیگر از جمله مسیحیان در جامعه¬ی مسلمان شدت یافت. البته قابل ذکر است که دستگاه مالی و اداری امویان در شامات مراحل ابتدایی شکل¬گیری را طی می¬نمود و می¬بایست تجارب مسیحیان جهت اداره¬ی قلمرو گسترده¬ی خود استفاده نماید. نتایج تحقیق نشان می¬دهد مسلمانان با مسیحیان، بیشتر در برتری ادیان، به مناظره می¬پرداختند و در این بحث¬ها مسلمین، تحت تاثیر مباحث کلامی نصارا قرار گرفتند؛ همچنین مبارزات کلیسا بر ضد «تصویرپرستی» (شروع ازسال108ق) تحت تاثیر خرده¬گیری¬های شدید مسلمانان بود. نویسندگان و دانش¬پژوهان سریانی و مسیحیان دربار اموی به¬خصوص خاندان «سرجیوس» نفش مهمی در انتقال علوم یونانی ـ مسیحی به جهان اسلام ایفا کردند. روابط اجتماعی گسترده¬ی مسلمانان و مسیحیان در شامات سبب شد دو گروه در جشن¬های یکدیگر شرکت نمایند و برخی آداب و رسوم مسیحیان مانند بازدید از زیارت¬گاه و دیر در جوامع مسلمان تاثیراتی باقی گذاشت.